2008 HERKESE MUTLULUK GETİRSİN

Zaman su gibi akıp gidiyor… Bir yılı daha geride bırakırken bilinmezlerle dolu 365 günlük yeni bir zaman sürecinin içine girmenin arefesindeyiz. Umuyoruz, 2008 hepimize güzellikler getirir. Siz siz olun yeni yıl gecesi çam ağacına dileklerinizi asmayı unutmayın…

Yeni bir yıla girerken çoğunlukla hissettiğimiz, yeni bir yıla girmenin heyecanı, mutluluğudur. Bilinmeyen bir senenin bize getireceği kazanç ve kayıplarımızda acaba neler olacaktır?

Kimimiz yalnız, kimimiz ailesi ve dostlarıyla yeni yıla gireriz. Bu mutluluğu sevdiklerimizle paylaşmaya çalışır, hazırlıklar yapar, yeni seneye mümkün olduğunca neşeli ve ümitli girmeye gayret ederek, özel olarak hazırlanırız.

Asırlardan beri süregelen Noel ve yılbaşı hazırlıklarını ve kutlamalarını siz Black White okuyucularıyla paylaşmak istiyorum.

Noel Günü ve Noel Bayramı, hristiyanların Hazreti İsa'nın doğum günü dolayısıyla 25 Aralık'ta kutladıkları bayramdır. Bu bayramın kutlandığı zaman süresi; Miladi yılı Ocak ayının birinci gününün gecesidir. Hazreti İsa'nın doğumu kabul edilen güne Milad, bu günü esas alan takvime ise 'Miladi Takvim' deniyor.

Bir bakış açısına göre Bizans İmparatoru Konstantin'in Noel'i bayram olarak kabul ettiği M.S. 325 tarihinden beri hristiyan alemi de bu günü gelenekselleştirerek bayram olarak yaşatabilmiştir.

Noel, genel kanaate göre Batı'da M.S. 354 yıllarında kutlanıyordu. Bazı Doğu Ortodoks Kiliseleri, Jül Sezar takviminde 25 Aralık'a denk gelen 6 Ocak'ı Noel olarak kutlarlar. Hazreti İsa’nın doğumuyla ilgili çeşitli rivayetler olsa da geleneksel olarak Noel Bayramı, 25 Aralık tarihinde kutlanır.

Doğudaki hristiyanlarda Noel kutlamalarını daha sonra Batı’ya ayak uydurarak 25 Aralık günü olarak değiştirmişlerdir. Hz .İsa'nın doğum günü kutlamasıyla birlikte çeşitli adetler de yerine getirilir.

Antik çağlardan beri kullana gelen Pagan ve Roma kış festivalleri olan Yule ve Satumalia'daki uygulamalar, Noel’in kökenini teşkil etmektedir. Günümüzde Noel kutlamalarında hıristiyanlar tarafından genellikle, Noel ağaçları süslenir, ışıklı ev, bahçe süslemeleri yapılır. Noel arifesinde Noel Baba'nın gelişi simgesel olarak canlandırılır. Yaygın Noel temaları, iyi niyet, sevecenlik ve birbirlerini seven insanların bir arada vakit geçirmesi olarak da sıralanabilir.

Miladi Takvim başlangıcı olan yeni yıl (yılbaşı) kutlamaları ile noel kutlamaları tarihlerinin yakın olması sebebiyle sıkça karıştırılır. Noel kutlamalarının temelinde Hazreti İsa'nın doğumunu kutlama geleneği yatmaktadır. Yeni yıl kutlamalarının geçmişi ise Eski Romalılar'ın 1 Ocak'ta yaptıkları yeni yıl kutlamalarına dayanmaktadır. 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan gece kutlanan yeni yıl ile Noel şenlikleri temelde birbirinden farklı olmakla birlikle, adet ve gelenekler açısından hristiyanlar arasında karışmış vaziyettedir.

Noel Ağacı: Hristiyanların noel için kesip süsledikleri çam ağacına ilk olarak 1605 yılında Almanya'da ilgi gösterilmeye başlandı. Daha sonra XIX. yüzyıl ortalarında Helenede Mecklembung tarafından Fransa'ya taşındı.

Ermeni mitolojisinde yeni yıl tanrısının adı Amanor’dur. Paganlık çağında avlanan hayvanlar, Amanor onuruna çam ağaçlarına asılırmış. Noel gününde çam ağaçlarına çeşitli şeyler asılarak yapılan tören, hristiyanlığa bu pagan geleneğinden geçmiştir. İnsanlar ağaçlara, uzun ömürlü olması yönündeki hayranlıklarıyla tapınıp kutsarlar.

Noel Baba: Ren geyiklerinin çektiği kızağıyla, göbekli, tombul yanaklı, beyaz sakallı, kırmızı giysili Noel Baba kişiliği, hangi dinden olursa olsun tüm dünyada benimsenmiştir. Noel Baba'nın asıl ismi Aziz Nikola'dır. 3. yüzyılda Antalya Myra'da (bugünkü ismi Denire) dünyaya gelen Nikola yaşamının büyük bir bölümünü geçirdiği Anadolu'da, yaptığı iyiliklerle efsaneleşerek aziz mertebesine yükselmiş, zamanla denizcilerin de koruyucu azizi olmuştur. Aziz Nikola'nın kızağını Çeken ren geyiklerinin yanı sıra bir de yaşlı eşeğinin olduğu anlatılır. Aziz Nikola daha sonra hristiyan aleminde, çocukları sevindiren onlara yılbaşı akşamları hediyeler dağıtan sevimli Noel Baba kimliğine bürünmüştür.

Müslümanlar için ise Muharrem ayının birinci gecesi 'Yılbaşı' gecesidir. Bu geceyi ihya eder ve saygı gösterirler. O gece tutulan orucun bütün sene tutulan oruca bedel olduğuna inanılır. İslam inancında yeni sene, Muharrem ayının birinci günü başlar. Müslümanlar ayları, ibadet günlerini, bayramları, haccı, yılbaşını, zekatı hep islami takvime göre tanzim ederler.

Türkiye'de noel kutlamaları, hristiyan nüfusun çok az olması nedeniyle çok fazla hissedilmemekte, ancak yeni yıl 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan gece büyük bir kitle tarafından kutlanmaktadır.

Ülkemizde ortak duygularla kutlanan yılbaşı gecesinin aileleri birleştirmesi, arkadaşlarımızla bir araya gelmemize vesile olması nedeniyle güzel bir sevgi ve mutluluk atmosferi yarattığı inancındayım.

İnsanoğluyuz ara sıra her şeyde aşırıya kaçtığımızdan dolayı, kötü alışkanlıklara yer vermeden, kendimizi ve saygınlığımızı kaybetmeden 1 Ocak 2008 yılına sağ salim, mutluluk ve sıhhat içinde siz Black White okuyucularıyla girmeyi ümit ediyorum. Yeni bir yılın hepinize mutluluk ve başarı getirmesini, her şeyin gönlünüzce olmasını diliyorum.

Osman Gürsoy Antika Sanat Danışmanı SJB

Osman Gürsoy'un diğer yazıları